شمیم انتظار"عطر نرگسانه

همه ما با کلمه محراب آشنا هستیم، این کلمه در قرآن نیز درباره محلّ نماز زکریّاعلیه السلام آمده است. «هو قائم یصلّی فی المحراب» [۱] 

 محراب در لغت یعنی محلّ حرب وجنگ، پس نماز وحضور در محرابِ عبادت، قیام برای جنگ با ابلیس است. 

 اگر انسان هر روز چند بار در محلی قرار بگیرد که نامش محل جنگ باشد، جنگ با هوس‌ها و شیطان‌ها و طاغوت ها، القای این کلمه چه تأثیری در فرد و جامعه دارد؟ 

 بگذریم که امروز به خاطر فرهنگ غلط، محراب‌ها را تزیین می‌کنند وگل بوته‌های کاشی کاری ها، صحنه را درست به عکس کرده وبه جای فرار شیطان جولانگاه او قرار داده است. 

 روزی پیامبرصلی الله علیه وآله به فاطمه علیها السلام فرمود: 

 این پرده را از جلو دید من بردار، زیرا گلِ روی این پارچه، در حال نماز توجّه مرا از بین می‌برد. 

 ولی ما امروز مبلغ سنگینی خرج می‌کنیم تا محراب را با انواع کاشی تزیین کنیم. نمی دانم چرا به اسم شعائر مذهبی و هنر معماری، از متن اسلام دور می‌شویم؟ اسلام هر چه عمیق ولی بی 

ص: ۱۶ 

آلایش معرفی شود جاذبه بیشتری خواهد داشت. ما با این همه تزیینات چند نفر را به مسجد جذب کرده ایم و اگر بودجه این تشریفات را صرف نیازهای ضروری جوانان کنیم چقدر جذب خواهیم کرد؟

———-

[۱]: ۴۱) آل عمران، ۳۸ - ۳۹.

منبع:کتاب یکصد و چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی، صفح16

 ما در هر نماز با گفتن «اهدنا الصرط المستقیم» از خداوند راه مستقیم را می‌خواهیم. 

 انسان هر لحظه فکر تازه ای دارد، دوستان و دشمنان، نزدیکان و بیگانگان، طاغوت‌ها و وسوسه گران وشیاطین نیز با تلقین و تشویق و تهدید و تبلیغ، برای انسان طرح هائی را دارند و برنامه ریزی هائی 

می کنند که انسان جز با امداد الهی هرگز نمی تواند در میان این همه راه که از هوسها مایه می‌گیرد، نجات یابد و راه مستقیم را بپیماید. 

 «اهدنا الصراط المستقیم»، را مستقیم: 

 راه خدا و اولیای خداست. 

 راهی است که از هرگونه خطا و انحراف دور است. 

 راهی است که ترسیم کننده آن مرا دوست دارد و نیازم را می‌داند. 

 راهی است که به بهشت منتهی می‌شود. 

 راهی است که با فطرت سالم هماهنگ است. 

 راهی است که اگر در آن راه بمیرم شهید محسوب می‌شوم. 

 راهی است که از عالم بالا و بالاتر از علم ماست. 

 راهی است که انسان در آن دچار شک وپشیمانی نمی شود. 

 راهی است از همه راه‌ها صاف تر، نزدیک تر و روشن تر. 

 وبالاخره راه مستقیم، راه انبیا، شهدا، صالحان وصدیّقین است. 

 اینها نشانه‌های راه حقّ ومستقیم است که شناخت آن مشکل و دقیق است وحرکت وپایداری در آن نیاز به امداد الهی دارد.

منبع:کتاب و یکصدو چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی، صفحه 16

​۳۰- نماز و قیامت 

 مردم نسبت به رستاخیز و معاد، چند دسته هستند: 

 ۱- گروهی به قیامت شک دارند: «ان کنتم فی ریب من البعث» [۲] 

 ۲- گروهی به قیامت گمان دارند: «یظنّون انّهم ملاقوا اللَّه» [۳] 

 ۳- گروهی به قیامت یقین دارند: «و بالاخرة هم یوقنون» [۴] 

 ۴- گروهی منکر قیامت هستند: «و کنا نکذب بیوم الدّین» [۵] 

 ۵ - گروهی ایمان دارند ولی فراموش می‌کنند: «نسوا یوم الحساب» [۶] 

 قرآن برای رفع شک استدلال کرده و از مؤمنین وگمان دارندگان ستایش کرده است و از منکران، برهان خواسته که دلیل انکار شما چیست؟ و برای گروه پنجم دائماً تذکّراتی داده که انسان فراموش نکند. 

 نماز، هم شک زدایی می‌کند و هم غفلت‌ها را به «یاد» تبدیل می‌سازد. در نماز با گفتن «مالک یوم الدّین» در هر شبانه روز حداقل ده بار، انسان مسئله قیامت را به خود تلقین می‌کند و تذکّر می‌دهد.

———-

[۲]: ۳۶) حج، ۵. 

[۳]: ۳۷) بقره، ۴۶. 

[۴]: ۳۸) نمل، ۳۱. 
[۵]: ۳۹) مدّثر، ۴۶. 

[۶]: ۴۰) ص، ۲۶.

منبع:کتاب یکصد و چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی، صفحه 15

یکی از اسرار نماز، تشکّر از ولی نعمت است، قرآن می‌فرماید: «واعبدوا ربّکم الّذی خلقکم والّذین من قبلکم» [۱] 

 عبادت کنید پروردگاری را که شما و نیاکان شما را آفرید، هستی شما و همه از اوست. 

 در سوره کوثر می‌خوانیم: «انّا اعطیناک الکوثر فصلّ» ما به تو «کوثر» دادیم، خیر زیاد عطا کردیم پس نماز بخوان. یعنی به شکرانه عطایای ما نماز به پا دار. 

 نماز بهترین نوع شکرگزاری است که شیوه آن را خداوند بیان فرموده و تمام انبیا و اولیا هم آن شیوه را به کار بسته اند. نماز تشکّری است عملی، زبانی، دائمی و سازنده.

———-

[۱]: ۳۵) بقره، ۲۱.

منبع :کتاب و یکصدو چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی، صفحه 15

خداوند به حضرت موسی می‌فرماید: «اقم الصلوة لذکری» [۴] برای یاد من نماز به پا دار. 

 نماز، ذکری است زبانی وقلبی، با روشی مخصوص و شیوه ای ابتکاری که اعضای بدن از موی سر تا نوک پا در آن نقش دارند. هنگام وضو، هم روی سر را مسح می‌کنیم و هم روی پا را، هنگام سجده هم پیشانی بر زمین نهاده می‌شود هم انگشت پا، در طول نماز هم زبان ذکر او می‌گوید هم دل به یاد اوست. چشم‌ها باید خاشع باشد، کمر در رکوع خم شود، دست‌ها هنگام گفتن «اللَّه اکبر» بالا بیاید، گردن، صاف ودر رکوع کشیده شود، 

به هر حال در نماز همه اعضا به نحوی در خدمت یاد خدا هستند.

———-

[۴]: ۳۴) طه، ۱۴.

منبع:کتاب و یکصدو چهارده نکته درباره نماز ،محسن قرائتی، صفحه 12

در حدیث می‌خوانیم که هر کس می‌خواهد بداند مقام و ارزش او نزد خداوند چگونه است، ببیند که خداوند نزد او چه مقامی دارد. [۲] اگر اذان نماز نزد تو بزرگ و محترم بود، تو نیز نزد خداوند احترام داری و اگر نسبت به انجام فرمان او بی تفاوت بودی، مقام و ارزشی نزد او نداری و همچنین اگر نماز ترا از فساد و فحشا بازداشت نشانه تأثیر و قبولی نماز است.

———-

[۲]: ۳۲) بحار، ج ۷۵، ص ۱۹۹.

منبع:یکصدو چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی، صفحه 13

​در حدیث می‌خوانیم اوّلین چیزی که در قیامت مورد سؤال و حساب قرار می‌گیرد نماز است. [۳] 

 آری، اوّلین واجب بر هر مکلّفی قبل از روزه و خمس و زکات و حج و… نماز است و طبیعی است که در قیامت نیز در اوّلین فرصت، از اوّلین تکلیف سؤال شود.

———-

[۳]: ۳۳) بحار، ج ۷، ص ۲۶۷.

منبع:کتاب یکصد و چهارده نکته درباره نماز ،محسن قرائتی، صفحه 13

در بعضی روایات می‌خوانیم که نماز، هم اوّلین سفارش انبیا بوده [۳] و هم آخرین وصیّت اولیا. [۴] 

 در تاریخ زندگی امام صادق آمده است که حضرت در آخرین لحظه‌های عمر مبارک خود چشم باز کرده و فرمود: تمام بستگانم را جمع کنید و سپس فرمود: 

 شفاعت ما شامل کسانی که نسبت به نماز سهل انگاری کنند نخواهد شد. [۱]

———-

[۳]: ۲۹) وسائل، ج ۳، ص ۲۶. 

[۴]: ۳۰) مستدرک، ج ۱، ص ۱۷۳. 
[۱]: ۳۱) بحار، ج ۴۷، ص ۲.

منبع:کتاب یکصد و چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی، صفحه 13

 در اهمیّت نماز، همین بس که در روایات می‌خوانیم: اگر نماز، قبول شود، عبادات دیگر هم قبول می‌شود، ولی اگر نماز مردود شود، کارهای دیگر هم ردّ خواهد شد. [۲] 

 پیوند پذیرش عبادات دیگر به قبولی نماز، نقش کلیدی آن را نشان می‌دهد. 

 مثل آنکه اگر پلیس، از شما گواهینامه رانندگی بخواهد، شما هر مدرک و کارت شناسایی معتبر دیگری هم ارائه دهید، پذیرفته نیست. مجوّز رانندگی، داشتن گواهینامه است، و بدون آن، تمام مدارک، بی اثر خواهد بود. 

 در قیامت نیز مجوّز عبور از صراط، اقامه نماز است وبدون آن هیچ عبادتی قبول نمی شود.

———-

[۲]: ۲۸) بحار، ج ۸۲، ص ۲۳۶.

منبع:کتاب یکصد و چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی، صفحه 12

در قیامت بارها میان اهل بهشت و اهل دوزخ گفتگو رخ می‌دهد که قرآن برخی از آنها را بیان فرموده است. در یکی از آن صحنه ها، اهل بهشت از مجرمان می‌پرسند: چه عاملی شما را به دوزخ روانه کرد؟ آنها چهار عامل را می‌شمرند، که اوّلین آنها پایبند نبودن به نماز است: «لم نک من المصلّین» [۱]

———-

[۱]: ۲۷) مدّثر، ۴۳.

منبع:کتاب یکصد و چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی، صفحه 12